Ko se boji od Superheroji?

Kad pomislim na Sizifa uvijek se sjetim Hulka. Kolaps gradskog saobraćaja trenutačno me asocira na Spajdermena. I mislim, stvarno, gdje su ti superheroji, onda, kad su nam najpotrebniji?

A prije svega - odkud, uopšte, superheroji?
Pa, iz istog dijela naše psihe, preciznije rečeno - mašte, koja je odgovorna i za nastajanje svih onih fantastičnih priča o anđelima čuvarima, dobrim vilama i domaćim božanstvima raznih lokalnih pantenona.
Hoću reći, zbog iskonske potrebe ubogih i nemoćnih da na svojoj strani imaju nekog moćnog saveznika koji će ih zaštititi u vremena surova i tvrda (a izgleda da istorija drugačija i ne pamti), pa makar to bilo samo u sferi fikcije.
Kolektivne frustracije izduvane u svjetu mašte. Na neki način, naša podsvjest je naša posljednja linija odbrane.
Pa se tako i nastajanje priče o Supermenu (1932., prva publikacija 1938.) poklapa sa razdobljem velike recesije u USA.

Reklo bi se da su junaci nadljudskih osobina prisutni u svjetskoj književnosti još od samih njenih začetaka. Prapočetke superherojske prakse nalazimo u antičkim vremenima, u legendama o Gilgamešu, Samsonu, Herkulesu, Ahilu.
Iskombinujte njihove fizičke performanse sa Dedalovim vještačkim krilima i Merlinovim spelovima i dobićete autentičnog X-mena. I uopšte, izgleda da je razlika između drevnih čarobnjaka i modernih superheroja samo u modnim detaljima. Dok prvi nose široke odore od prirodnih vlakana, ovi drugi imaju kostime od hi-tech materijala pripijene uz mišićava im tijela.

Jedan od prvih opisa supermoći karakterističnih za savremeni koncept superheroja nalazimo kod Mr.Grifina, poznatijeg kao nevidljivi čovjek, iz istoimenog romana H.Dž.Velsa, iz 1897.
Takođe, sa kraja XIX vijeka, još jedno književno dijelo je imalo veliki uticaj na kasnija superherojska avanturisanja. Riječ je o horor klasiku Slučaj Dr.Džekila i Mr.Hajda, Roberta Luisa Stivensona, iz 1886. godine. Transformacija između glavnog (?) junaka i njegovog alter ega, u narednim desetljećima biće višestruko eksploatisana u dijelima SH žanra.
Najpoznatiji slučaj je, naravno, Dr. Brus Bener < - > HULK . Sjajan osvrt na suštinsku referencijalnost ova dva slučaja dao je Alen Mur u svom genijalnom ostvarenju Liga Izuzetnih Džentlemen, o kojoj sam već pisao na ovom blogu. Inače, kod mnogih superheroja je prisutan taj paralelni život između jedne relativno normalne osobe i onoga u šta se ona pretvara-presvlači kad PRAVDA pozove

Fantom, Li Folka, je prvi moderni maskirani superheroj na kakve smo naučili. Iako ne posjeduje nikakve nadljudske moći, slično kao i Betmen, koji se pojavio par godina kasnije, snagom svojih mišica, vještinom i laserski preciznom upotrebom pištolja, osjećajem za tajming akcije, misterioznošću, kao i ukupnim idealizovanim imidžom ljutog pravednika, Fantom je nesporno zaslužio SH status.
Iako se ideja o njemu, kao što smo spomenuli, razvila 1932. prve epizode o Supermenu se štampaju 1938. O Supermenu, naravno, ne treba trošiti previše riječi, pošto se radi o najvećem i globalnom najpoznatijem superheroju.
Vanzemaljsko porijeklo, super snaga, super čula, super um, super izgled, rentgenski vid, letačke sposobnosti i umjeće, otpornost na metke, laserski zraci iz očiju ... pa ko ga ne bi poželio za zeta :))
Ono što je možda najneobičnije u Supermnovom slučaju je da dok se drugi superheroji maskiraju u svoja akciona izdanja, Supemen se maskira u Klark Kenta, pomalo smušenog novinara, pametnjakovića.

1939. DC (Detective Comics) štampa prvo izdanje priča o Betmenu (Bill Finger & Bob Kane) .

1941. Marvel izbacuje svog prvog superheroja - Kapetan Ameriku.

U 60-tim godinama prošlog vijeka, Marvel postaje neprikosnoveni izdavač storija o superherojima.

1961. izlazi prvi broj Fantastične četvorke ( Stan Lee & Jack Kirby, legendarni autorski dvojac)

1961. pojavljuje se Hulk

1962. Spajdermen ( Stan Lee & Steve Ditko)

1962. Tor (Stan Lee & Jack Kirby)

1963. Prvi broj X-Mena ( Lee & Kirby)

1963. Iron Man

1964. Daredevil (Stan Lee & Bill Everett)

1966. Silver Surfer se prvi put pojavljuje u avanturi Fantastične četvorke ( Lee & Kirby)

1968. Silver Surfer dobija sopstveni serijal (Lee & Buscema)

1976. DC i Marvel objavljuju prvi zajednički crossover, Superman vs. the Amazing Spider-Man

itd, itd ...

Spektar moći i neobičnih sposobnosti koje superheroji posjeduju kreće se od brutalne snage (Hulk), preko ekstremne brzine (Fleš), superspretnosti, refleksa i šestog čula (Spajdermen), upotreba supemoćnog superoklopa napredne tehnologije (Iron Man), izbacivanja najrazličitijih energetskih zrakova, munja i gromova, pa do krajnje egzotičnog pretvaranja svjetlosne u zvučnu energiju (Dazler) ...

I pored sve stvaralačke kreativnosti u domišljanju novih neobičnih likova, SH produkcija je vremenom zapala u ćorsokak okoštalosti koncepta i uopšte sterilnog spektakl stereotipa.

A onda se pojavio magični čudak Alen Mur sa svojim Watchmen , dvanaestoepizodnim serijalom i prosto „razbucao" scenu.

Potpuno nov i originalan pristup SH tematici, sa junacima rastrzanim u njihovim ličnim dramama i međusobno zamršenim odnosima, životno grubo, mračno i dramatično, ovo dijelo, smješteno u vrijeme sovjetske invazije na Avganistan, u sjenci narastajuće opasnosti od Trećeg Svjetskog Rata, donjelo je žanru toliko potrebno osvježenje i katarzu. O kako kvalitetnom ostvarenju se radi, dovoljno svjedoči Hugo nagrada (SF oskar) za najbolju grafičku novelu 1988.
Najtoplije vam ga preporučujem.

Naravno, usput su nastajale i mnoge druge verzije superheroja, recimo, sjajna Superhik parodija iz Alan Forda. Čak je i Dizni, osmislio Super-Šilju, sa onim čuvenim ta-dah glasanjem, kad pojede čarobni kikiriki, koji mu je slučajno izrastao u zadnjem dvorištu.

Posljednjih godina su ekranizovane avanture mnogih od pomenutih stripskih junaka, neke s manje, neke s više uspjeha, iako su sve rađene u prepoznatljivom holivudskom šablon maniru.

I tako ... dok superheroji spašavaju svijet, a letnji dani teku, evo kao mala blogovska razonoda, faketricky question - ako biste mogli da izaberete samo jednu od superomoći ( hulkovska snaga, letenje, nevidljivost, prolazak kroz zidove, čitanje tuđih misli, mandrakovska sposobnost hipnotisanja ... mislim, šta god) koju biste izabrali?

Kladio bih se da će nsarski da izabere sposobnost putovanja kroz vrijeme, pa da se uputi pravo do Big Benga ... i iza ;)))