Biseksualnost, čemu?

                                            Ako si  biseksualac, udvostručene su ti šanse za sudar subotom uveče. Vudi Alen (Woody Allen)

                                               Možeš li zamisliti kako želiš da kresneš svakoga na koga naletiš?  (Could you imagine wanting to fuck everybody you meet? George Carlin: Playin' With Your Head)

Evo, ponovo (posle postova o masturbaciji, muškom dvoglavlju, seksualnim perverzijama i lepoti), jedne naizgled neobične teme, iako ja lično ne mislim da tu ima ičeg neobičnog, he, he, he...

1. Priča se da, kao što u životu nije sve belo ili crno, tako i na planu čovekove seksualnosti ne postoje samo heteroseksualci (velika većina) i homoseksualci (manjina), već postoje i - biseksualci (malecna manjina). To su, ako se može verovati Frojdu (Freud), Kinsiju (Kinsey) i milionima onih koji sebe smatraju biseksualcima, veselnici i veselnice koje romantično i seksualno privlače - oba pola. A kažem "priča se" zato što ima dosta ljudi koji ne veruju da biseksualnost uopšte - postoji! Drugim rečima, niko ne voli biseksualce. Zato oni, generalno govoreći, neretko doživljavaju diskriminaciju u meri kao što je slučaj sa homoseksualcima, pa najčešće ostaju skriveni.

            Biseksualnost se definiše kao seksualna orijentacija koju karakteriše volja jedne osobe da udje u romantičnu i/ili seksualnu vezu sa drugim osobama - oba pola. Drugim rečima, žene istovremeno sa muškarcima i ženama, odnosno muškarci sa muškarcima i ženama.

            Tvrdi se, naravno, da je biseksualnost stara koliko i sama seksualnost, ali da se njoj nikada nije pridavala posebna pažnja. Ljudi su uvek voleli da žive u uverenju da muškarci vole žene i žene vole muškarce, a da samo u malom procentu postoje izuzeci (varijeteti, kako se to danas kaže), u kojima muškarci vole muškarce, a žene vole žene. O ono izmedju (famozno "in between") ove dve grupe uglavnom se prećutkuje. Medjutim, nauka danas nesporno priznaje biseksualnost kao vrstu seksualne orijentacije (Bisexuality is the sexual orientation that describes a person's willingness to form romantic and/or sexual relationships with people of either gender).

            Pomenuću dva posebna slučaja ukazivanja na biseksualnost, iz prošlog veka. Sticajem okolnosti, oba su dolazila iz Beča. Najpre, tu je stari, dobri Zigmund Frojd (Sigmund Freud), koji je smatrao da je biseksualnost normalan deo razvoja čoveka, da svako od nas prolazi kroz jedan biseksualni period, ali da se na kraju krajeva, većina  prikloni heteroseksualnome (ili homoseksualnome), mada biseksualno ostaje negde zapreteno u nesvesnom delu našeg bića.

            Drugi slučaj predstavlja mladjani pisac/filozof Oto Vajninger (Otto Weininger), sa početka prošloga veka. On je napisao svoje jedno jedino, ali zaista kapitalno delo «Pol i karakter» (Geschlecht und Charakter) u kome je, pored ostalog, hrabro postavio svoju teoriju o opštoj biseksualnosti ljudskih bića. (Medjutim, on se ubio u 23. godini, čim je završio pomenutu knjigu. Ceo jedan vanserijski život stao je u - 23. godinice!).

            Čak i danas se biseksualnost često ne shvata ozbiljno kao želja jedne osobe da ima romantične/seksualne odnose sa oba roda. Pritom, ta seksualna privlačnost ne mora biti baš istog stepena.

              Naime, za mnoge heteroseksualce biseksualci ne postoje, te da oni koji sebe tako vide su nepošteni i zbunjeni (that bisexuals do not actually exist, that those who claim to be bisexual are being dishonest about their true orientation, and that such fence-sitting is simply childish). S druge strane ima onih koji veruju da su biseksualci po difoltu promiskuitetni - pošto "ne prave razliku", već imaju odnose i sa ženskima i muškima, i kao takvi ugrožavaju društveni moral, ma šta to moglo da znači. A gejevi su još rigidniji. Oni uglavnom veruju da su oni koji sebe smatraju biseksualcima ustvari prikriveni - homoseksualci. Stoga najčešće kažu: "Ili si gej, ili si strejt ili  si - lažov". (You're either gay, straight or lying). Drugim rečima smatraju da "mnogi oni koji veruju da su biseksualci u stvarnosti su samo jedno - ovo ili ono" (Most guys who say there are bisexuals are really only one way), sa čim se biseksualci ne slažu. Neki gejevi ih doživljavaju kao špijune ili izdajice, koji su bazično - heteroseksualci. S druge strane, zameraju biseksualcima što ne pokazuju interesa da se bore u javnosti za prava homoseksualaca.  

             BBC je nedavno pisao: "Nema ama baš ničeg rdjavog sa biseksualnošću. Sofisticirana romantično-seksualna veza biseksualaca može biti zadovoljstvo i sreća za ljude, kao i u drugim vezama. Nema, dakle, ničeg što bi trebalo jednu biseksualnu osobu da spreči  da bude u dobroj vezi sa ljudima drukčije seksualne orijentacije".

            Statistički gledano, ako se veruje da homoseksualaca ima oko deset posto, onda se računa da biseksualaca (omniseksualaca, kako neki za sebe govore) ima oko 2 posto odraslog stanovništva.

            Na kraju ovog opšteg poglavlja, ne mogu a da ne pomenem, pritom se smejući sebi u bradu, da biseksualci evidentno dolaze do izražaja u - pornografskoj industriji. Tamo se oni prikazuju kao promiskuitetni i nezajažljivi, često u pozitivnom smislu. Naročito je primetna uloga devojaka-biseksualki, koje se maze i vole na sve moguće načine na veliko zadovoljstvo heteroseksualnih muškaraca (kojima su ti pornići uglavnom namenjeni), pre nego što stupe u odnose sa muškarcima.

           2. Postoji mnogo filmova na temu biseksualnosti, ili u kojima se pojavljuje neki biseksualni lik,  pa ću pomenuti sledeće:

            "Teorema" (1968), u režiji i po scenariju P. P. Pazolinija (Pier Paolo Pasolini). To je prvi film u kome je Pazolini radio sa profesionalnim glumcima. Prikazana je jedna bogata porodica iz Milana, u koju dolazi misteriozna ličnost (Terence Stamp). On počinje da živi u toj porodici i stupa u seksualne odnose sa svim članovima domaćinstva: najpre sa pobožnom sluškinjom, zatim sa osetljivim sinom, seksualno ugroženom majkom, stidljivom kćerkom, i najzad, sa rastrzanim ocem, glavom porodice. Za usluge koje čini stranac ne traži nikakve protivusluge, da bi jednog dana nestao onako kako je i došao. Nakon njegovog odlaska, majka postaje nimfomanka, sin umetnik, kćerka šizofreničarka. Otac, takodje, postaje nimfomanijak. Sluškinja, u zadnjoj sceni filma, postaje - čudotvorka. Scenario filma Pazolini je kasnije pretvorio u knjigu, a na osnovu filma Djordjo Batisteli (Giorgio Battistelli) je komponovao operu pod istim imenom. 

             "Sunday Bloody Sunday" (1971) govori o biseksualnom modnom dizajneru (Murray Head) u Londonu, koji istovremeno ima ljubavnu vezu sa jednom ženom (Glenda Jackson) i jednim doktorom Jevrejinom (Piter Finch). U pitanju je jedan od prvih filmova koji eksplicitno prikazuju biseksualnost na filmskom platnu. Film je bio zapažen i po tome što je jedan od prvih koji prikazuju dvojicu muškaraca kako vode ljubav.

              "Batli" (Butley, 1971), popularni pozorišni komad i film, za temu ima profesora književnosti (u filmu ga igra izvanredan Alan Bates), naklonjenog samoubistvu, koji izludjuje kada u istom danu gubi svoju suprugu i svog (muškog) ljubavnika.

             "Henri i Džun" (Henry & June,1990), film o ljubavnoj vezi francuske spisateljice Anais Nin sa Henrijem Milerom i njegovom suprugom Džun.

              "Niske strasti" (Basic Instinct, 1992), triler, u kome famozna Šeron Stoun igra  psihopatsku biseksualku. Film je žestoko kritikovan tvrdnjom da je radnja samo izgovor za brojne seksualne scene (primećeno je da su gej, lezbijske i biseksualne grupe bojkotovale taj film zbog ‘kontinuiteta predstavljanja homoseksualaca-biseksualaca kao kriminalaca'). Međutim, on kao film ima odličnu radnju, vrhunski je režiran.

             "Bound"(1996), u kome  devojka mafije Violeta napušta svog dečka, gangstera Cezara, zbog pomalo ‘kučkaste' Korki, te njih dve smišljaju kako da opljačkaju gangstera.

            "Frida" (2002), biografski film o strasnom profesionalnom i privatnom životu meksičke slikarke Fride Kalo (Frida Kahlo), koja je imala muškarce i žene za svoje ljubavnike.

            "Planina Broukbek" (Brokeback Mountain, 2005). Dva mladića u SAD se sreću, u jednom specifičnom miljeu, i ostvaruju iznenednu, duboku emocionalnu i seksualnu vezu, ali se uskoro rastaju. Vode odvojene živote, osnivaju porodice sa ženama i decom, ali se njih dvojica povremeno ali kontinuelno sastaju ‘na kratko', kampujući negde u divljini u toku sledećih dvadesetak godina. Priča umnogome deluje realistično i koristi opise, metafore i dijaloge da analizira akcije, misli, emocije i motivaciju dvojice protagonista.

             "Pučini za početnike" (Puccini for Beginners, 2006), romantična komedija o dvema ženama koje su u medjusobnoj ljubavnoj vezi, ali i u istovremenoj vezi s jednim muškarcem.

             Na kraju da pomenem naslove još nekih filmova sa biseksualnom tematikom: "Goldfinger" (1964), "Women in Love" (1969), "Cabaret" (1972), "Midnight Express" (1974), "The Rocky Horror Picture Show" (1975), "Hair" (1979),  "The Hunger" (1983), "The Color Purple" (1985), "Less Than Zero" (1987), "Go Fish" (1994), "Chasing Amy" (1997), "Y tu mamá también" (2001), "The Dreamers" (2003), "Kinsey" (2004), "Alexander" (2004), "Rent"(2005), "Bi the Way" (2007), "Love Songs" (2007)  i drugi, s tim što filmova sa ovom problematikom u poslednje vreme ima sve više i više.

            U Rusiji je2004. godine napravljena filmska komedija-melodrama"You I Love" (Я люблю тебя), u režiji Olge Stolpovskaje i Dmitrija Troickog. Kažu da je to prvi ruski film sa eksplicitnom temom homoseksualnosti/biseksualnosti.

            Biseksualni likovi pojavljuju se u poznatim američkim televizijskim serijama "Vil i Grejs" (Will & Grace) i "Sva moja deca" (All My Children), koje se prikazuju već više dekada. "A Shot At Love With Tila Tequila" (2007), je biseksualni ‘reality show', sa 16 heteroseksualnih muškaraca i 16 lezbejki.

             U Vel. Britaniji, BBC je imao zapaženu mini seriju "Portret jednog braka" (Portrait of a Marriage),  o pedesetogodišnjem braku diplomate Harolda Nikolsona i spisateljice Vite Sakervil-Vest; oboje su bili otvoreni biseksualci, a najpoznatija ljubavnica gospodje Vite  bila je spisateljica Virdžinija Vulf. Takodje, bio je zapažen film "Bob i Rouz" (Bob and Rose), o homoseksualcu koji se ludo zaljubljuje u heteroseksualnu ženu. Serija "Torchwood" ima za likove i biseksualce (odnosno omniseksualce).

            3. Milan Kundera je negde zapisao: "U svim velikim, pravim romanima, ličnosti su biseksualne". Mada  biseksualnih situacija ima u mnogim književnim delima, najčešće su se one videle kao deo heteroseksualne ili homoseksualne orijentacije.

            Američka spisateljica Iva Kantarela (Eva Cantarella), u svojoj knjizi "Biseksualnost u Starom svetu" (Bisexuality in the Ancient World, 1992), iznosi da je  biseksualnost prepoznavana i kod starih Grka i Rimljana, kako kod muškaraca tako i kod žena. Primere (mešane heteroseksualne i homoseksualne) za to daju dela Homera i Pindara kod Grka, odnosno Plutarha, Cicerona i Katula kod Rimljana. Ipak, smatra se da je biseksualnost bila češća pojava kod žena. U Petronijusovom Satirikonu  "Satyricon" ima, mada nedovoljno jasnih, nagoveštaja o biseksualnosti kod žena. S druge strane, život i delo pesnikinje Sapfo je primer za sebe. Ona je pisala ljubavne stihove upućene drugim ženama, ali istovremeno i muškarcima, te svako vezivanje Sapfo isključivo za lezbejstvo smatra se pogrešnim, jer ona nije krila da su je muškarci, takodje, seksualno privlačili, niti je osporavala vrednost heteroseksualnog braka.

            I u staroj literaturi Dalekog Istoka (Kina, Japan) ima primera supruga koje se ljute, ili su ljubomorne, na svoje muževe što spavaju sa - mladićima.

            Mnogi su spremni da ukažu da je veliki Šekspir (Shakespeare) bivao seksualno involviran i sa ženama i sa muškarcima. Tako se tvrdi da su raniji Šekspirovi soneti (naročito oni numerisani pod 20 i 42) bili ljubavni stihovi upućeni nekom lepom mladiću.

            Slično Šekspiru, Kristofer Marlou (Christopher Marlowe), za koga se kaže da  je bio "dramaturg, jeretik, biseksualac i špijun", a ubijen je u kafanskoj tuči u 29. godini, slavi erotsku lepotu oba pola u svojoj poemi "Hero i Leander". Takodje, u svom komadu "Edvard II", prikazuje kralja koji je oženjen i ima jedno dete, ali je istovremeno zaljubljen u drugog muškarca.

            Lillian Faderman u knjizi "Surpassing the Love of Men" (1981) ukazuje na primere polimorfne seksualnosti žena took 16. i 17. veka. Spisateljica Madam Lafajet (Madame de La Fayette), koja je bila ljubavnica pisca Rošfukoa (La Rochefoucauld), imala je strasne seksualne veze sa drugim (udatim) ženama. Ovde treba pomenuti još književnice Madam de Sevinje (Madame de Sévigné) i Koletu (Colette), kao i famoznog biseksualca Makriza de Sada (Marquis de Sade), po kome je iskovan termin "sadizam". Teofil Gotje (Théophile Gautier), koga je pesnik Šarl Bodler (Charles Baudelaire) smatrao učiteljem i kome je posvetio svoju najčuveniju zbirku pesma "Cveće zla", u knjizi "Gospodjica de Mopen" (Mademoiselle de Maupin) eksplicitno je prikazao biseksualku. Nežan pesnik Pol Verlen (Paul Verlain) bio je prilično violentan u svojim istovremenim heteroseksualnim (bio je oženjen, otac deteta) i homoseksualnim vezama. U novije vreme, u Francuskoj je pisac i filozof Simona de Bovuar (de Beauvoir), životna saputnica filozofa Ž. P. Sartra (Sartre),  bila najpoznatija biseksualka.

             Romantičarski pesnik Lord Bajron (Byron) se smatra eminentnom figurom u istoriji biseksualnosti. Imao je brojne ljubavne veze sa ženama i muškarcima. Njegov homoeroticizam se naročito oseća u delima "Don Žuan" i "Čajld Harold".  Medjutim, kao što je poznato, hipokritsko britansko društvo ga je na odredjeni način kažnjavalo zbog toga, te je morao da beži u izgnantstvo, gde je i umro.

              U SAD za biseksualce važe njihovi najčuveniji pesnici Volt Vitman (Walt Whitman), iz serije "Calamus", i Emili Dikinson (Emily Dickinson), čiji stihovi najčešće daju neodredjenu seksualnost. Da pomenem još da Gor Vidal, autor "The City and the Pillar (1948), tvrdi da je biseksualnost "najprirodnije čovekovo stanje" (Bisexuality as the most natural human state). Crnački pisac Džejms Boldvin (James Baldwin), u knjizi "Djovanijeva soba" (Giovanni's Room,1956), daje prikaz biseksualnosti kao jedne faze u životu protagoniste, koja ga čini veoma nestabilnom ličnošću i vodi u porodičnu nesreću. Norman Majler je u svojoj knjizi "Ancient Evenings" (1983) iznosio da su Egipćani, za vreme vladavine faraona, pretežno bili biseksualci.

            Najkontraverzniji slučaj u Vel. Britaniji jeste svakako Oskar Vajld (Oscar Wilde), poznati pisac i esteta, koji je bio oženjen i otac dva sina, ali je imao ljubavne veze sa mladićima, zbog čega je bio, kao niko pre njega (iako je britansko društvo poznato po naglašenoj homoseksualnosti), bio osudjen zbog homoseksualnosti. Vajldova "Slika Dorijana Greja" (The Picture of Dorian Gray) je jedna od najperverznijih knjiga napisanih do sada, u kojoj su želja i požuda prisutne u odnosima ličnosti, bez obzira na njihov biološki pol. Da pomenem još slučaj E. M. Forstera i njegove knjige "Moris" (Maurice, 1914), u kojoj imamo biseksulane protagoniste. Zapažen je i roman sa biseksualnom tematikom iz prve polovine XX veka "Bunar samoće" (The Well of Loneliness) spisateljice Redklif Hol (Radclyffe Hall). Medjutim, najpoznatija britanska spisateljica-biseksulka prošlog veka je svakako Virdžinija Vulf (Virginia Woolf). Njen "Orlando" (1928) važi za jedan od najtipičnijih primera biseksualnosti u britanskoj literature, a ima biseksualnih natuknica i u romanu "Gdja Dalovej". D. H. Lorens (Lawrence) je dao primer biseksualnosti u knjizi "Zaljubljene žene" (Women in Love).

             4. Na Internetu ima više listi "Poznatih biseksualaca i biseksualki", pa ja dajem jednu od njih, koja svakako nije definitivna:

                  Pisci, pesnici, filozofi: Djakomo Kazanova (Giacomo Casanova, 1725-1798), Lord G. Bajron (Byron, 1788-1824), Žorž Sand (George Sand, 1804-1876), Herman Melvil (Herman Melville, 1819-1881), Emili Dikinson (Emily Dickinson, 1830-1886), Artur Rembo (Arthur Rimbaud, 1854 - 1891), Oscar Vajld (Oscar Wilde, 1854-1900), Virdžinija Vulf (Virginia Woolf, 1882-1941), D. H. Lorens (D. H. Lawrence, 1885-1930), Katarina Mensfild (Katherine Mansfield, 1888-1923), Luj Aragon (Louis Aragon, 1897 - 1982), Marina Cvetaeva (1892-1941), Anais Nin (Anaïs Nin, 1903-1977), Margerita Jursenar (Marguerite Yourcenar, 1903-1987),Stivn Spender (Sir Stephen Spender, 1909-1995), Džeklin Suzan (Jacqueline Susann, 1918-1974), Patriša Hajsmit (Patricia Highsmith, 1921-1995), Jukio Mišima (Yukio Mishima, 1925-1970), Dafni di Morie (Daphne du Maurier, 1907-1987), Simona de Bovuar (Simone de Beauvoir, 1908-1986), Ajris Mardok (Iris Murdoch, 1919-1999), Suzan Sontag (Susan Sontag, 1933-2004), Džek Keruak (Jack Kerouac, 1922-1969), Fransoaza Sagan (Françoise Sagan, 1935-2004) i dr.

            Glumci/glumice: Sara Bernar (Sarah Bernhardt, 1844-1923), Marlena Ditrih (Marlene Dietrich, 1901-1992), Klerk Gejbl (Clark Gable, 1901-1960), Keri Grant (Cary Grant, 1904-1986), Džoan Kraford (Joan Crawford, 1905-1977), Greta Garbo (1905-1990), Lorens Olivje (Laurence Olivier, 1907-1989), Katarina Hepbern (Katharine Hepburn, 1907-2003), Deni Kej (Danny Kaye, 1913-1987), Bert Lankaster (Burt Lancaster, 1913-1994), Alek Ginis (Alec Guinness, 1914-2000), Montgomeri Klift (Montgomery Clift, 1920-1966), Marlon Brando (1924-2004), Toni Kertis (Tony Curtis, 1925-), Merilin Monro (Marilyn Monroe, 1926-1962), Džejms Din (James Dean, 1931-1955), Entoni Perkins (Anthony Perkins, 1932-1992), Sandra Bernard (Sandra Bernhard, 1955-), Rupert Everet (Rupert Everett, 1959-), Džoj Lorin Adams (Joey Lauren Adams, 1968- ), An Heč (Anne Heche, 1969-), Iva Langoria (Eva Langoria, 1975-), Andželina Džoli (Angelina Jolie, 1975- ) i drugi.

            Muzičari, pevačice, igračice: Isadora Dankan (Isadora Duncan, 1887-1927), Kol Porter (Cole Porter, 1891-1964), Edita Pjaf (Édith Piaf, 1915-1963), Lionard Bernstin (Leonard Bernstein, 1918-1990), Dasti Springfild (Dusty Springfield, 1939-1999), Džoan Baez (Joan Baez, 1941- ), Dženis Džoplin (Janis Joplin, 1943-1970), Fredi Merkjuri (Freddie Mercury, 1946-1991), Dejvid Bouvi (David Bowie, 1947- ), Madona (Madonna, 1958-), Riki Martin (Ricky Martin, 1971-), Kristina Agilera (Christina Aguilera,1980-), Britni Spirs (Britney Spears, 1981-) i drugi.

            Ostali: Alister Krouli (Aleister Crowley, 1875-1947), okultista; Eleonor Roosewelt (Eleanor Roosevelt, 1884-1962), supruga američkog predsednika Franklina D. Ruzvelta, Alfred Kinsi (Alfred Kinsey, 1894-1956), biolog i seksolog; Margareta Mid (Margaret Mead, 1901-1978), antropolog; Frida Kalo (Frida Kahlo, 1907-1954), slikarka; Semi Dejvis (Sammy Davis, Jr., 1925-1990), zabavljač; Kejt Milet (Kate Millett, 1934-), feministkinja; Kalvin Klein (Calvin Klein, 1942-), modni dizajner; Bili Džin King (Billie Jean King, 1943- ), teniserka; Grejs Džons (Grace Jones, 1948-), manekenka; Jorg Hajder (Jörg Haider, 1950-2008), političar i drugi.

            Evo nekoliko trivijalnosti:

            - Američka književnica Rita Ma Braun (Rita Mae Brown) je izjavila: "Virdžinija Vulf je rekla da bi pisci morali biti dvospolni. Ja idem korak dalje. Morate biti biseksualac"

             - Poznati italijanski lekar (i bivši ministar zdravstva) Umberto Veronesi jednom je izjavio "kako je čovjekova budućnost biti biseksualac". U intervjuima za listove "Corriere della Sera"  i "Reformista" rekao je: "Evolucijom prema jedinstvenom modelu žene i muškarci postaju sličniji. Muškarac se više ne treba boriti za preživljavanje i proizvodi manje hormona, a žena koja ima nove dužnosti proizvodi manje estrogena i organi za reprodukciju atrofiraju. Seks više nije čin za reprodukciju. Dakle više neće biti tako važno sprovodimo li seks s partnerom drugog ili istog pola. Seks će ostati činom ljubavi". On je, dakle, uveren kako je to "pozitivna cena koja se plaća prirodnoj evoluciji", ma šta to moglo da znači, he, he, he...

             - Gari Keri (Gary Carey), biograf glumca Marlona Branda, zabeležio je Marlonovu izjavu: "Kao i veliki broj muškaraca, ja sam, takodje, imao homoseksualnih iskustava, i toga se ne stidim"