Dan Evrope

Dan Evrope slavi se 9.maja od 1986. godine, kao sećanje  na 9.maj 1950. kada je usvojena Deklaracija koju je predložio francuski ministar spoljnjih poslova Robert Schuman

"...It proposes that Franco-German production of coal and steel as a whole be placed under a common High Authority, within the framework of an organization open to the participation of the other countries of Europe. ..."

Sve o Evropi može se pročitati u (sad već prilično čuvenoj brošuri) "Evropa u 12 lekcija"

ili u "Kratkoj istoriji Evrope", po dekadama od 1945. do danas.

A skoro sve informacije o Evropi mogu se naći na odličnoj web strani "The EU at a glance" .

Prva dokumenta vezuju se za dvojicu ljudi, Jean Monnet i Robert Schuman slove za utemeljivače današnje Evrope i nezaonilazni su u svim tekstovima, pregledima i istorijskim osvrtima na poslednjih 63 godine Evrope.

Čuveni su i citati koje je izrekao Monnet i koji su o njemu izrečeni:

"There is no real peace in Europe, if the states are reconstituted on a basis of national sovereignty. (...) They must have larger markets. Their prosperity is impossible, unless the States of Europe form themselves in a European Federation." — Jean Monnet (1943)

"There is no future for the people of Europe other than in union." — Jean Monnet

"Nothing is possible without men; nothing is lasting without institutions." — Jean Monnet

"People only accept change when they are faced with necessity, and only recognise necessity when a crisis is upon them." — Jean Monnet

"[Monnet was] someone with a pragmatic view of Europe's need to escape its historical parochialism." -Dean Acheson 

"Building Union among people not cooperation between states"

Credited with coining the phrase "Arsenal of Democracy" which was used by, and credited to, Franklin D. Roosevelt

U jednom od svojih poslednjih intervjua Jean Monnet je rekao: "Kad bih mogao ponovo da počnem da radim na izgradnji ujedinjene Evrope, počeo bih od kulture, a ne od uglja i čelika, kako smo to ućinili Robert Schuman i ja".

Šta bi bilo da su krenuli od - evropske kulture? Sa čime i kime bi počeli, šta su "ugalj i čelik" te naše zajedničke, evropske kulture? Da li bi bilo moguće dogovoriti se o postojanju jednog zajedničkog temelja nad kojim bi ujedinjavanje teklo jednako uspešno? Šta bi bilo uzidano u te temelje? Antika, Rim, rensansa, crkvena umetnost, filozofi, dramski pisci, slikari, graditelji, pesnici svih jezika? Alhemičari i naučnici? Kako bi odabrali samo jednog u kojem se nalaze - svi? Kako bi "pomirili" nacionalne ponose na stvaraoce čija su dela već ugrađena u sve nas, jer pripadamo toj jednoj, zajedničkoj, evropskoj civilizaciji koja vuče svoje korene i iz Azije i sa bliskog i dalekog istoka, hiljadugodišnjim mešanjima kultura i civilizacija? Šta sve u toj ogromnoj šarolikosti jezika (23 zvanična, za sada), posebnih i ukrštenih istorija, sukobljenih i brakovima i rodbinskim vezama spojenih nestalih evropskih kraljevskih loza, zajedničkih i surevnjivih univerzitetskih centara od koji neki imaju skoro hiljadu godina, osvajača i osvajanih, šta bi to među svima njima (nama) bilo (i da li bi uopšte bilo moguće) tako nesporno zajedničko pa da bude prepoznato kao - kameni temeljci evropske kulture, kao nezaobilazni omeni jedne civilizacije kojom i u kojoj nalazimo i sopstveni kulturni i civilizacijski identitet? 

Ovu 2008. godinu, Evropa je proglasila "Godinom međukulturnog dijaloga" i obeležiće je nizom događaja na kojima će se baviti sličnim pitanjaima.

Za sada imamo jedan odgovor sa kojim su svi saglasni - himna Evrope je Betovenova "Oda radosti". Nije loše za početak razmišljanja o tome šta nam je sve zajedničko. I kao povod da se setimo svoje sopstvene, a i Evropi poznate - naše evropske kulture.Šta je od nas, od onoga što prepoznajemo kao samo svoj kulturni i civilizacijski identitet ugrađeno u temelje evropske kulture?